छठ हा सूर्यपूजेचा सण आहे (Chhath Puja 2022), जो सूर्य षष्ठीला साजरा केला जातो. हा सण कुटुंबात सुख, समृद्धी आणि इच्छित परिणाम आणणारा मानला जातो. असे मानले जाते की छठ देवी ही भगवान सूर्याची बहीण आहे, म्हणून लोक छठ देवीला प्रसन्न करण्यासाठी सूर्याला अर्घ्य देतात आणि सूर्याची पूजा करतात. यंदा हा उत्सव शुक्रवार, 28 ऑक्टोबरपासून सुरू होत आहे.
मान्यतेनुसार, छठ पूजा करणारी व्यक्ती पवित्र स्नानानंतर चार दिवस त्याच्या मुख्य कुटुंबापासून दूर राहते, जो संयमाचा कालावधी असतो. या संपूर्ण कालावधीत ती शुद्ध अंतकरणाने फक्त ब्लँकेट घालूनच जमिनीवर झोपतो. असंही मानलं जातं की एकदा एखाद्या कुटुंबाने छठपूजा सुरू केली की, त्यांना आणि त्यांच्या पुढच्या पिढीलाही दरवर्षी ही पूजा करावीच लागते आणि जर एखाद्यावर्षी कुटुंबातील एखाद्याचा मृत्यू झाला तरच ती वगळली जाऊ शकते.
हे व्रत पाळणारे भाविक छठ देवीला मिठाई, खीर, फळे, कच्च्या हळदीचे ढेकूळ, तुपापासून बनवलेली गोड पुरी, मालपुआ, नारळ, हरभरा यांचा नैवेद्य करतात आणि बांबूच्या छोट्या टोपल्यांमध्ये या विविध वस्तू सूर्याला अर्पण करतात. हे सर्व अन्न प्रसादाची शुद्धता राखण्यासाठी मीठ, कांदा आणि लसूणशिवाय तयार केले जातात.
पहिला दिवस:- या दिवशी ज्याला नहय खाय म्हणतात, भक्त सकाळी लवकर गंगेच्या पवित्र पाण्यात स्नान करून प्रसाद तयार करण्यासाठी थोडे पाणी घरी आणतात. या दिवशी घर आणि घराच्या आजूबाजूची स्वच्छता करतात. या काळात फक्त एकदाच जेवण घेतात, ज्याला कड्डू-भट म्हणतात, जे तांब्याच्या किंवा मातीच्या भांड्यात आंब्याचे लाकूड जाळून मातीच्या चुलीवर बनवले जाते.
दिवस दुसरा : या दिवसाला म्हणजेच पंचमीला खरना म्हणतात. या दिवशी उपवास करणारे भक्त दिवसभर उपवास करतात आणि सूर्यास्तानंतर पृथ्वी मातेची पूजा करून संध्याकाळी उपवास सोडतात. या दिवशी ते पूजेत खीर, पुरी आणि फळांची मिठाई देतात. आणि संध्याकाळच्या जेवणानंतर उपवास करणारे भाविक पुढचे ३६ तास पाणी न पिता उपवास करतात.
तिसरा दिवस: या मुख्य दिवशी नदीकाठावरील घाटावर भक्त सूर्यदेवाला अर्घ्य देतात. अर्घ्य दिल्यानंतर पिवळे वस्त्र परिधान करतात. कुटुंबातील इतर सदस्यही पूजेचे आशीर्वाद घेण्यासाठी तिथे एकत्र जमतात. छठच्या रात्री कोसीवर 5 उसाने झाकलेले मातीचे दिवे लावून पारंपरिक कार्यक्रम साजरा केला जातो. हे 5 ऊस पृथ्वी, जल, अग्नी, वायू आणि आकाश या पाच घटकांचे प्रतिनिधित्व करतात, ज्या पासुन मानवी शरीर बनलेले आहे.
चौथा दिवस: या दिवशी म्हणजे छठ पूजेच्या शेवटच्या दिवशी सकाळी उपवास करणारे भक्त आपल्या कुटुंबीयांसह आणि मित्रांसह सकाळी उगवत्या सूर्याला नदीच्या काठी अर्घ्य देतात. त्यानंतरच छठाचा नैवेद्य खाऊन उपवास मोडतो.
टिप्पणी पोस्ट करा