प्रत्येक व्यक्तीच्या आयुष्यात मित्र खूप महत्वाचे असतात कारण प्रत्येक खरा मित्र त्यांच्या सुख-दु:खात सोबत असतो. अनेक लोकांचे मित्र मर्यादित असतात, तर काही लोकांची फ्रेंड लिस्ट खूप मोठी असते. जे नकळत कुणालाही आपला मित्र बनवतात, त्यांना कधीकधी याचा नंतर पश्चाताप करावा लागतो. आचार्य चाणक्य यांनी अर्थशास्त्र, लघु चाणक्य, वृद्ध चाणक्य, चाणक्य-नीती शास्त्रात सांगितले आहे की माणसाने अश्या मित्रांपासून कसे दूर राहावे आणि असे मित्र कसे शत्रूपेक्षा कमी नसतात.
पाराशर यांच्या 'चाणक्य नीती' या पुस्तकानुसार चाणक्य-नीती शास्त्राच्या दुसऱ्या अध्यायात आचार्य चाणक्य यांनी मित्र बनवताना कोणती काळजी घेतली पाहिजे हे सांगितले आहे जेणेकरून तुम्हाला नंतर कोणतेही नुकसान होऊ नये. चला तर मग जाणून घेऊया काही मित्रांपासून दूर कसे राहायचे. आचार्य चाणक्य सांगतात.
परोक्षे कार्यहन्तारं प्रत्यक्षे प्रियवादिनम् ।
वर्जयेत्तादृशं मित्रं विषकुम्भं पयोमुखम् ॥5॥
आचार्य चाणक्य म्हणतात की, आपल्यामागे काम बिघडवणार्‍या आणि समोर प्रिय बोलणाऱ्या मित्रांपासून दूर राहिले पाहिजे कारण असे मित्र विषासारखे असू शकतात. आचार्य चाणक्य म्हणतात की, विषाने भरलेल्या भांड्यावर थोडेसे दूध ओतले तरी त्याला विषाचे भांडे म्हणतात. त्याचप्रमाणे जो मित्र तुमच्यासमोर गोड बोलतो आणि पाठीमागे तुमचे काम बिघडवतो तो विषाने भरलेल्या भांड्यासारखा असतो. त्यामुळे अशा मित्राचा त्याग करणेच योग्य आहे. सत्य हे आहे की अशा माणसाला मित्र म्हणता येत नाही, त्याला शत्रू मानायला हरकत नाही.
न विश्वसेत्कुमित्रे च मित्रे चापि न विश्वसेत्।
कदाचित्कुपितं मित्रं सर्वं गुह्यं प्रकाशयेत् ॥6॥
आचार्य चाणक्य म्हणतात की एखाद्याने विश्वासपात्र नसलेल्या मित्रावर कधीही विश्वास ठेवू नये कारण ते दोघेही तुमचे रहस्य कधीही दुसऱ्याला सांगू शकतात. ते म्हणतात एखाद्याने दुष्ट-फसवणूक करणाऱ्या मित्रावर विश्वास ठेवू नये आणि त्रयाला आपले रहस्य सांगू नये. कदाचित तो तुमच्यावर रागावेल आणि तुमचे रहस्य सर्वांसमोर उघडेल. यानंतर तुम्हाला पश्चात्ताप करावा लागू शकतो कारण तुमचे रहस्य जाणून तो मित्र स्वार्थासाठी तुमचे रहस्य उघड करण्याची धमकी देऊन तुम्हाला चुकीच्या गोष्टी करण्यास भाग पाडू शकतो. म्हणून आचार्य चाणक्य मानतात की, ज्याला तुम्ही चांगले मित्र मानता त्यालाही तुमचे रहस्य कधीही सांगू नका, कारण काही गोष्टी पडद्याखाली ठेवणे आवश्यक आहे.
टिप्पणी पोस्ट करा