ब्युरो टीम : सापाच नुसतं
नाव जरी घेतलं तरी अनेकांना घाम फुटतो. कारण सापाचा एक दंश
कोणालाही जीवे मारण्यासाठी पुरेसा असतो. आज आम्ही तुम्हाला भारतात आढळणाऱ्या अशा
काही सापांबद्दल सांगणार आहोत, ज्यांच्यापासून तुम्ही लांब राहणेच फायद्याचं आहे.
अन्यथा या सापांच्या जवळ जाणं तुमच्यासाठी खूपच धोकादायक ठरू शकतो.
खरतर भारतात भारतात
सापांच्या 270 प्रजाती आढळत असून त्यापैकी 60 सर्वात विषारी आहेत. ज्यामध्ये
जगातील सर्वात धोकादायक समजला जाणाऱ्या किंग कोब्राचाही समावेश आहे. चला तर, आज भारतातील 10 सर्वात विषारी
सापांबद्दल जाणून घेऊ.
किंग कोब्रा
किंग कोब्रा हा जगातील सर्वात विषारी साप आहे. हा त्याचे डोके जमिनीपासून 2 मीटर उंच करू शकते. हा मांसाहारी साप असून तो इतर सापांनाही खातो. इतर सापांची, लहान अजगराची शिकार देखील हा साप करतो.
भारतीय क्रेट
भारतीय क्रेटला कॉमन क्रेट असेही म्हणतात. भारतीय उपखंडातील जंगलात आणि गावांमध्ये आढळणाऱ्या विषारी सापांच्या प्रजातींपैकी ही एक प्रजाती आहे. भारतातील बहुतेक सर्पदंशाच्या घटनांसाठी क्रेट जबाबदार आहे. क्रेटच्या विषामध्ये भरपूर न्यूरोटॉक्सिन असतात ज्यामुळे स्नायूंचा अर्धांगवायू होऊ शकतो. या सापाचा एक दंश जीवघेणा आहे.
रसेल व्हायपर
भारतात सर्प दंशामुळे झालेल्या मृत्यूमध्ये सर्वात जास्त मृत्यू रसेल व्हायपर सापानं दंश केल्यामुळे झाले आहेत. देशातील सर्वच भागात आढळणारा हा विषारी साप हल्ला करण्यापूर्वी मोठा आवाज करतो. या सापाच्या विषामध्ये न्यूरोटॉक्सिन असते. हे एक हेमोटॉक्सिन आहे, जे कोणत्याही प्रजातीच्या मध्यवर्ती मज्जासंस्थेला हानी पोहोचवू शकते. या सापाच्या चाव्यामुळे शरीरांतर्गत रक्तस्त्राव, तीव्र वेदना आणि मेंदूतील रक्तस्त्राव व्यक्तीचा मृत्यू होऊ शकतो.
सॉ-स्केल्ड व्हायपर
सॉ-स्केल्ड व्हायपर साप हा त्याच्या मोठ्या डोळ्यांमुळे सहज ओळखू येतो. या सापाचे डोके मानेपेक्षा थोडे मोठे असते, व त्याचे शरीर थोडे फुगलेलं दिसते. हा साप वाळूमय प्रदेश, खडकाळ वस्ती, मऊ माती आणि झुडूप जमिनीत आढळतो. सॉ-स्केल्ड हा सर्वात विषारी सापांच्या बिग फोर गटातील सर्वात लहान सदस्य आहे.
पिट व्हायपर
दक्षिण-पश्चिम भारतातील मलबार पिट किंवा रॉक व्हायपर हा देशातील
सर्वात धोकादायक सापांपैकी एक आहे. भारत आणि श्रीलंकेतील मूळची आणखी एक पिट
व्हायपर प्रजाती म्हणजे हंपनोस्ड असलेला पिट व्हायपर ही आहे. हा साप रात्री सक्रिय
असतो आणि पहाटे शिकार करतो.
बांबू पिट व्हायपर
बांबू पिट व्हायपर भारतातील सर्वात धोकादायक सापांपैकी एक आहे. हा साप दक्षिण भारतातील पश्चिम घाटाच्या डोंगराळ भागात आढळतो. विषारी डंख मारण्यासोबतच या सापामध्ये हीट सेंसिंग सिस्टिम देखील आहे.
बॅन्डेड क्रेट
भारतातील विविध बायोस्फीअरमध्ये आढळणाऱ्या क्रेट सापांच्या सर्वात मोठ्या प्रजातींपैकी बॅन्डेड क्रेट ही एक प्रजाती आहे. क्रेटच्या इतर प्रजातींमध्ये, हा समुद्री क्रेट जगातील आणि भारतातील अत्यंत विषारी साप आहे.
नाग
भारतीय किंवा चष्मा असलेला कोब्रा ज्याला नाग म्हणूनही ओळखलं जातं, ही देशात आढळणाऱ्या अत्यंत विषारी सापाची एक प्रजाती आहे. भारतात कोब्राच्या अनेक प्रजाती आहेत, परंतु देशात हा साप चावल्याच्या सर्वाधिक घटना घडतात.
अंदमान पिट व्हायपर
अंदमान पिट व्हायपर ही सापाची विषारी प्रजाती अंदमान आणि निकोबार बेट येथे आढळते. मॅन्ग्रोव्ह पिट व्हायपर, शोर पिट व्हायपर आणि पर्पल स्पॉटेड पिट व्हायपर म्हणूनही हा साप ओळखला जातो. हा अत्यंत विषारी साप असून हा साप चावल्यानं अंदमान आणि निकोबार बेटांवर अनेकांचा मृत्यू झाला आहे.
हंप नोस्ड पिट व्हायपर
हंपनोस्ड पिट वाइपर ही भारतामध्ये आढळणाऱ्या सापांच्या प्रजातींपैकी
एक आहे. हा साप सकाळी आणि रात्री खूप सक्रिय असतो. हा साप चावल्यामुळे दक्षिण
भारतात अनेक मृत्यू झाले आहेत.
टिप्पणी पोस्ट करा